Trong xu thế mở cửa, hội nhập quốc tế, khoa học - công nghệ đã có sự phát triển vượt bậc, Ðảng ta khẳng định Nhà nước là đại diện quyền làm chủ của nhân dân, đồng thời là người tổ chức, thực hiện đường lối chính trị của Ðảng. Như vậy, mọi đường lối, chính sách của Ðảng, pháp luật của Nhà nước đều phản ánh lợi ích của đại bộ phận nhân dân. Trong đó, nhân dân là người trực tiếp tham gia, xây dựng và thực thi chính sách của Ðảng và Nhà nước. Phát huy dân chủ, xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân thực chất là xây dựng nhà nước lấy dân làm gốc, dựa vào dân, tin dân, bảo vệ dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân. Đảng ta và Bác Hồ luôn xác định thực hành dân chủ trong Đảng có ý nghĩa quyết định đối với phát triển dân chủ trong tổ chức và hoạt động của cả hệ thống chính trị gắn với dân chủ hóa toàn bộ đời sống xã hội, có dân chủ mới có đồng thuận xã hội, có đồng thuận xã hội mới tạo ra sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Nội dung phát huy dân chủ được Đảng ta quy định rất rõ, bảo đảm thật sự tự do tư tưởng trong sinh hoạt đảng, khuyến khích và tôn trọng sự suy nghĩ độc lập, sáng tạo, thảo luận, tranh luận dân chủ nhằm phát huy trí tuệ của toàn Đảng, của từng cán bộ, đảng viên trong việc chuẩn bị các nghị quyết và tổ chức thực hiện nghị quyết. Trong đại hội đảng các cấp, trong các hội nghị của Đảng, mỗi đảng viên đều có quyền thảo luận, bàn bạc, tham gia các công việc của Đảng, phê bình, chất vấn các cán bộ, đảng viên khác, được trình bày hết ý kiến của mình, có quyền bảo lưu ý kiến hoặc đề xuất ý kiến lên các cơ quan cấp trên cho đến Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng.
Những năm qua, cùng với việc ban hành các chủ trương, chính sách lớn, Đảng ta đã ban hành nhiều văn bản, quy chế, quy định cụ thể về thực hiện dân chủ trong sinh hoạt Đảng, trong mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Ban hành các quy chế, quy định, quy trình thực hiện công khai, dân chủ trong công tác cán bộ; giới thiệu đảng viên là công chức, viên chức đang công tác về sinh hoạt đảng nơi cư trú; lấy ý kiến nhân dân góp ý cán bộ, đảng viên; tăng cường nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng, nâng cao trách nhiệm của cán bộ, đảng viên; xây đắp mối quan hệ và niềm tin của nhân dân đối với Đảng. Việc công khai hoạt động các kỳ họp Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp đã thu hút sự quan tâm, theo dõi của nhân dân. Việc truyền hình trực tiếp các kỳ chất vấn, công khai kết quả hoạt động giám sát các chương trình kinh tế, xã hội; thu chi ngân sách; trả lời, giải đáp những kiến nghị của cử tri và phản ảnh các ý kiến của cử tri tại các kỳ họp Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp đã tạo ra không khí dân chủ, cởi mở và trách nhiệm của người đại biểu đối với nhân dân. Chính quyền đã cụ thể hóa chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, các văn bản của Nhà nước, ban hành quy chế, quy định triển khai thực hiện dân chủ, công khai trong hoạt động của các cơ quan, đơn vị. Gắn với việc thực hiện chương trình cải cách hành chính, nhiều cơ quan nhà nước đã tổ chức lấy ý kiến nhân dân tham gia góp ý vào dự thảo xây dựng cơ chế, chính sách; lấy ý kiến cán bộ, công chức về sắp xếp tổ chức, bộ máy, chức trách của người thừa hành công vụ, trách nhiệm của người đứng đầu trong các cơ quan nhà nước. Việc công khai các thủ tục trên mạng thông tin điện tử; việc tổ chức đối thoại trực tiếp, trực tuyến đã tạo sự đồng tình cao trong xã hội. Hầu hết các cơ quan nhà nước thực hiện nghiêm túc việc niêm yết công khai các thủ tục hành chính, công khai lịch tiếp dân, bố trí cán bộ lãnh đạo tiếp dân, quan tâm chỉ đạo giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cả hệ thống chính trị phối hợp chặt chẽ thực hiện đồng bộ, thống nhất, hiệu quả quy chế dân chủ cơ sở, thường xuyên quán triệt và thực hiện phong cách: “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”. Thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở có tác dụng thiết thực trong việc ngăn chặn tình trạng quan liêu, hách dịch; phòng tránh có hiệu quả những thất thoát, lãng phí, tiêu cực, tham nhũng; nâng cao được ý thức trách nhiệm phục vụ nhân dân của cán bộ, công chức, góp phần làm trong sạch, nâng cao năng lực quản lý, điều hành của các cơ quan nhà nước và là một trong những giải pháp hiệu quả nâng cao chất lượng của các tổ chức Đảng ở cơ sở.