Ban Dân vận Bình Phước
BÌNH PHƯỚC ĐẶC BIỆT QUAN TÂM BẢO TỒN GIÁ TRỊ VĂN HÓA PHI VẬT THỂ
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bình Phước có 45 di tích lịch sử - văn hóa và danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng; trong đó có 5 di tích quốc gia đặc biệt, 12 di tích quốc gia, 28 di tích cấp tỉnh và 6 di sản văn hóa đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Tính đến nay, đã có 4 di sản văn hóa phi vật thể của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ngoài ra, tỉnh cũng đã phục dựng được 8 lễ hội của đồng bào các dân tộc thiểu số; mở các lớp truyền dạy và thực hành như: mô hình đan lát truyền thống của người Khmer, kỹ thuật chế biến rượu cần và dệt thổ cẩm của đồng bào S’tiêng…
Nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người M’nông Bình Phước được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Chủ trương chung của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bình Phước lần thứ XI luôn coi trọng văn hóa và giá trị văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội. Nhờ đó, nhiều di sản văn hóa phi vật thể đã được vinh danh, bảo tồn và phát huy giá trị. Nhiều di tích lịch sử - văn hóa được xếp hạng, tu bổ, tôn tạo; các phong tục, tập quán tốt đẹp của đồng bào dân tộc S’tiêng, M’nông, Khmer được nghiên cứu, sưu tầm và phục dựng…Bình Phước là nơi định cư và sinh sống của 41 dân tộc đến từ các tỉnh, thành phố trong cả nước, mỗi dân tộc có bản sắc văn hóa riêng. Trong đó, đồng bào dân tộc M’nông ở Bình Phước có hơn 10.000 người, chiếm 1,1% dân số toàn tỉnh, phân bố chủ yếu tại 2 huyện Bù Đăng và Bù Gia Mập. Với kinh nghiệm tích lũy từ bao đời, người M’nông đã tạo nên các nghề truyền thống riêng của dân tộc mình, trong đó có dệt thổ cẩm.
Theo các nghệ nhân, nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người M’nông được tích lũy và phát triển qua nhiều thế hệ, thể hiện kỹ thuật qua đôi tay khéo léo và sáng tạo của người phụ nữ để phục vụ nhu cầu cuộc sống. Dệt thổ cẩm đòi hỏi phải có năng khiếu, kỹ năng, nắm rõ kỹ thuật dệt. Bên cạnh đó, người dệt phải nhận biết và khai thác đúng các nguyên liệu từ thiên nhiên như lá cây, vỏ cây rừng để tạo ra chất liệu nhuộm màu, cũng như kỹ thuật tạo hình hoa văn. Những kỹ thuật, tri thức này còn thể hiện sự ghi nhớ, chắt lọc, sáng tạo và tích lũy qua thời gian để tạo ra sản phẩm độc đáo, riêng có của người M’nông.
Nghề dệt thổ cẩm của người M’nông không chỉ mang nhiều ý nghĩa văn hóa đặc sắc mà còn là văn hóa ứng xử của cư dân với cộng đồng, thể hiện mối quan hệ gắn kết cộng đồng. Chính vì thế, cuối tháng 5 vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người M’nông xã Bù Gia Mập (huyện Bù Gia Mập) và các xã Đồng Nai, Thọ Sơn, Phú Sơn, Đắk Nhau (huyện Bù Đăng). Điều này thể hiện nỗ lực của các cấp chính quyền, ngành văn hóa, thể thao và du lịch, đặc biệt là các nghệ nhân trong duy trì, bảo tồn và phát huy giá trị nghề dệt thổ cẩm.
Lễ hội cầu bông của người Kinh tại Hớn Quản, Chơn Thành, Bù Đăng và Bình Long được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Để phát huy giá trị văn hóa nghề dệt thổ cẩm của người M’nông, thời gian tới các địa phương cần có cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ những gia đình còn duy trì nghề dệt thổ cẩm tiếp cận nguồn vốn nhằm tạo điều kiện mở rộng, phát triển sản xuất, kinh doanh phù hợp với nền kinh tế thị trường. “Ngoài các chính sách khuyến khích, ưu đãi với nghệ nhân dệt thổ cẩm, người có tay nghề giỏi, chính quyền các cấp cần nghiên cứu, xây dựng các buôn, sóc thành điểm du lịch cộng đồng; thành lập các hợp tác xã dệt thổ cẩm để quảng bá, giới thiệu sản phẩm tới đông đảo khách du lịch. Bên cạnh đó, cần đầu tư, cải tiến sản phẩm mang tính hiện đại hơn; cải tiến kỹ thuật dệt nhằm rút ngắn thời gian, phục hồi chất liệu truyền thống, giảm công sức của người dệt và giảm giá thành sản phẩm”.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác sưu tầm, lưu giữ và phát huy các giá trị bản sắc văn hóa truyền thống như lễ hội, các làn điệu dân ca, dân vũ, nhạc cụ truyền thống... vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Một số đề tài khoa học về xã hội và nhân văn chưa thực sự đi vào cuộc sống. Một số di tích lịch sử - văn hóa bị xuống cấp. Việc nghiên cứu, đầu tư, khai thác và phát huy các di sản văn hóa, phong tục, tập quán, các ngành nghề truyền thống, hoạt động văn hóa dân gian chưa được quan tâm tương xứng.
Nghề dệt thổ cẩm của người M’nông không chỉ mang nhiều ý nghĩa văn hóa đặc sắc mà còn thể hiện mối quan hệ gắn kết cộng đồng
Cách đây gần 20 năm, Hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX đã ban hành Kết luận số 30-KL/TW về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, trong đó chỉ đạo: “Tăng đầu tư cho văn hóa, phấn đấu đến năm 2010 ít nhất đạt 1,8% tổng chi ngân sách nhà nước; tiếp tục bảo đảm kinh phí cho các chương trình mục tiêu phát triển văn hóa”.
Tuy nhiên, đối với Bình Phước, ngân sách đầu tư lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch còn hạn chế, sự nghiệp phát triển văn hóa chưa ngang tầm với phát triển kinh tế, tỷ trọng chi ngân sách cho văn hóa, thể thao và du lịch chưa tương ứng với tốc độ tăng trưởng kinh tế. Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, giai đoạn 2010-2022, tỷ lệ ngân sách nhà nước đầu tư cho văn hóa, thể thao và du lịch bình quân 1,38% tổng chi ngân sách địa phương. Trong khi đó, theo yêu cầu giai đoạn 2015-2020 chiếm khoảng 2-3% tổng chi ngân sách…
Di sản văn hóa phi vật thể được hiểu là những giá trị văn hóa gắn liền với con người và môi trường sống của họ mà ở đó, trí tuệ, kinh nghiệm của cộng đồng được đúc kết thành những giá trị lâu đời và được tiếp nối liên tục. Tuy nhiên, khi xã hội ngày càng phát triển, con người đặt nặng vấn đề vật chất, nhiều di sản văn hóa phi vật thể đứng trước nguy cơ mai một. Do đó, việc bảo tồn giá trị văn hóa phi vật thể đang được các cấp, ngành của tỉnh Bình Phước đặc biệt quan tâm./.
Nguồn tin: BBT (Nguồn ảnh Bình Phước Online)
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập15
- Hôm nay2,254
- Tháng hiện tại70,623
- Tổng lượt truy cập1,992,771
Liên kết
