Ban Dân vận Bình Phước
VAI TRÒ CỦA PHẬT GIÁO ĐỐI VỚI CÔNG TÁC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
Trong những ngày này, miền Trung đang gồng mình gánh chịu thiệt hại của thiên tai, lũ chồng lũ, lũ cao kỷ lục vượt qua đỉnh lũ lịch sử các năm 1979, 1999, đã gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản chưa thể thống kê hết được. Dù biết rằng, khu vực miền Trung thường chịu thiệt hại do thiên tai nhiều nhất trong cả nước nhưng chưa bao giờ thiên tai đến dồn dập, khó dự báo như thời gian vừa qua. Đó là hệ quả tác động của ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu. Do đó, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết và cần sức mạnh tổng hợp của toàn dân.
Ngày nay, con người đang thụ hưởng những thành quả do sự tiến bộ của khoa học và công nghệ mang lại. Nó làm cho cuộc sống con người văn minh hơn, thuận tiện hơn. Nhưng con người cũng đối mặt với nhiều rủi ro hơn do thiên tai, dịch bệnh mang lại. Đó là hệ quả của việc khai thác tài nguyên quá mức để phục vụ cho cuộc sống con người, phục vụ cho mục đích tăng trưởng, phát triển nhanh. Vấn nạn ô nhiễm môi trường đang là thách thức đối với nhân loại toàn cầu. Do đặc điểm địa lý, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Công tác bảo vệ môi trường không phải là nhiệm vụ của riêng ai, một tổ chức, cá nhân nào mà là trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn thể người dân. Các tổ chức tôn giáo cũng đã đóng góp vai trò hết sức quan trọng trong việc tuyên truyền, hướng dẫn tín đồ, người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, thực hiện nếp sống văn minh tại cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo, đóng góp nguồn lực cả vật chất và tinh thần trong công tác bảo vệ môi trường.
Phật giáo là một trong những tôn giáo đã có đóng góp to lớn cho công tác bảo vệ môi trường, từ giáo lý, giá trị đạo đức đến hoạt động thực tiễn. Quan điểm giáo dục của Phật giáo về thái độ sống bảo vệ môi sinh trong điều kiện hiện nay bắt nguồn từ học thuyết Duyên khởi và quy luật nhân quả: con người có mối liên hệ mật thiết với thiên nhiên; bảo vệ thiên nhiên, môi trường là bảo vệ sự sống của con người, của cộng đồng; nếu khai thác, sử dụng tài nguyên quá mức, phá vỡ quy luật tự nhiên thì thiên nhiên sẽ trừng phạt con người. Ngày nay, con người phải đối diện với khủng hoảng, thách thức nghiêm trọng về môi trường và biến đổi khí hậu. Hệ lụy của nó vô cùng nguy hiểm, do nạn phá hủy môi trường sống xung quanh chúng ta, làm đảo lộn cuộc sống muôn loài ở khắp nơi trên trái đất, làm tiêu tan những thành quả mà con người đã dày công xây dựng trên các mặt vật chất và tinh thần. Lũ lụt, sóng thần, hạn hán, động đất, dịch bệnh hiểm nghèo đã cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên khắp hành tinh vì hậu quả của hành động phá hủy môi trường và tốc độ gia tăng của biến đổi khí hậu.
Trong khi Nhà nước đang hoàn thiện các thể chế pháp luật về bảo vệ môi trường, việc phát huy các giá trị đạo đức tôn giáo đã góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh tổng hợp trong công tác bảo vệ môi trường. Thông qua các hoạt động rao giảng giáo lý, các khóa tu, lớp bồi dưỡng, các tổ chức tôn giáo đã tuyên truyền, giáo dục tín đồ nêu cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường. Từ giáo lý, Phật giáo đã thực hành trong thực tiễn đời sống bằng các hoạt động thiết thực như: Ban Trị sự GHPGVN tỉnh đã chỉ đạo đến Tăng Ni, phật tử tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, không sử dụng thuốc hóa học trong trồng trọt, không sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, trồng cây tạo rừng; tiết kiệm dùng nước, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ sự đa dạng sinh học nhằm giữ gìn sự cân bằng của hệ môi trường sinh thái. Thực hiện phân loại rác thải ở từng hộ gia đình, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng, không xả rác thải bừa bãi ra môi trường, sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường trong sinh hoạt hàng ngày.
Nhằm phát huy truyền thống văn hóa dân tộc trong các dịp lễ, Tết, Ban Trị sự GHPGVN tỉnh đã có công văn đề nghị chư tôn đức Tăng, Ni hướng dẫn đồng bào phật tử và bà con loại bỏ mê tín dị đoan, đốt vàng mã tại các cơ sở thờ tự Phật giáo, không xả rác nơi công cộng cũng như các hình thức khác trái với thuần phong mỹ tục, văn hóa dân tộc và văn hóa Phật giáo Việt Nam. Đồng thời, GHPGVN cũng kêu gọi thay đổi thói quen sử dụng túi ni lông bằng túi giấy, túi vải sử dụng nhiều lần hoặc túi ni lông tự phân hủy; thay thế các sản phẩm nhựa khó phân hủy, sử dụng một lần như: ống hút, chai nước suối, hộp cơm, bát, đĩa, cốc, thìa… bằng việc sử dụng cốc thủy tinh, cốc sứ, hoặc bình thủy tinh khi hội họp, tiếp khách. Đặc biệt, GHPGVN tỉnh đề nghị GHPGVN các huyện, thị xã, thành phố không sử dụng chất liệu nhựa trong các lễ hội “hoa đăng”, tránh gây ô nhiễm, hủy hoại môi trường nước.
Trong những năm qua, Tăng Ni, Phật tử thành viên GHPGVN luôn tích cực hưởng ứng các phong trào bảo vệ an ninh trật tự, bài trừ các tệ nạn xã hội, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới - lễ tang tại các cộng đồng dân cư do Ủy ban MTTQ các cấp phát động. Vận động Tăng Ni, Phật tử tích cực sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, hạn chế tối đa việc sử dụng phương tiện cá nhân, nhằm góp phần làm giảm thiểu tai nạn giao thông, giảm thiểu ô nhiễm môi trường tự nhiên. Đối với môi trường xã hội, tăng, ni trì các tự viện tích cực lao động sản xuất, vận động cứu trợ thiên tai, trùng tu xây dựng chùa chiền, thành lập các đạo tràng nhằm hướng dẫn Phật tử tu tập, giáo dục giữ gìn hạnh phúc gia đình, bảo vệ nền tảng đạo đức xã hội. Đồng thời, tổ chức các khóa tu định kỳ cho tầng lớp thanh - thiếu niên con em các gia đình phật tử, nhằm giáo dục cho giới trẻ biết tôn trọng giữ gìn đạo đức truyền thống, thực hành nếp sống lành mạnh. Giảng dạy kỹ năng sống, ý thức bảo vệ môi trường, biết yêu thương, san sẻ trách nhiệm với cộng đồng xã hội.
Từ những hoạt động trên cho thấy Phật giáo đã có những đóng góp quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường. Những đóng góp về vật chất lẫn tinh thần cho công tác bảo vệ môi trường trên nền tảng giáo lý, giá trị đạo đức đến hoạt động thực tiễn. Đây là những giá trị tích cực của tôn giáo đã được Đảng, Nhà nước nhìn nhận, đánh giá cao và động viên, khuyến khích. Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, bên cạnh những thuận lợi, thời cơ, đất nước ta còn còn đối mặt với nhiều thử thách, nguy cơ. Trong đó ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu là một trong những thách thức cản trở quá trình phát triển đất nước. Để vượt qua thách thức, đòi hỏi phải có sự chung sức, đồng lòng của toàn xã hội. Nhằm phát huy hơn nữa vai trò của các tôn giáo trong công tác bảo vệ môi trường cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:
Một là, Nhà nước sớm hoàn thiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó có các chính sách hỗ trợ, động viên, khen thưởng kịp thời các hành động, việc làm tiêu biểu trong công tác bảo vệ môi trường.
Hai là, các cấp, các ngành tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền thường xuyên nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng, ý nghĩa của bảo vệ môi trường, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong đó có tín đồ các tôn giáo đối với công tác bảo vệ môi trường.
Ba là, Nhà nước hỗ trợ cho các tổ chức tôn giáo về công tác truyền thông, phát huy vai trò các tôn giáo tham gia có hiệu quả hơn nữa cùng với các cấp, các ngành trong công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.
Bốn là, Mặt trận Tổ quốc và các ngành liên quan tiến hành sơ, tổng kết các chương trình phối hợp với các tổ chức tôn giáo trong công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu để có cơ sở đánh giá kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nhân rộng các mô hình tiêu biểu.
Năm là,các tổ chức tôn giáo cần duy trì thường xuyên hoạt động bảo vệ môi trường, không chỉ trong các dịp lễ, các sự kiện mà cần lồng ghép vào việc thực hiện các phong trào thi đua yêu nước ở địa phương; xây dựng các mô hình phù hợp với từng tôn giáo và từng địa bàn dân cư.
Phật giáo là một trong những tôn giáo đã có đóng góp to lớn cho công tác bảo vệ môi trường, từ giáo lý, giá trị đạo đức đến hoạt động thực tiễn. Quan điểm giáo dục của Phật giáo về thái độ sống bảo vệ môi sinh trong điều kiện hiện nay bắt nguồn từ học thuyết Duyên khởi và quy luật nhân quả: con người có mối liên hệ mật thiết với thiên nhiên; bảo vệ thiên nhiên, môi trường là bảo vệ sự sống của con người, của cộng đồng; nếu khai thác, sử dụng tài nguyên quá mức, phá vỡ quy luật tự nhiên thì thiên nhiên sẽ trừng phạt con người. Ngày nay, con người phải đối diện với khủng hoảng, thách thức nghiêm trọng về môi trường và biến đổi khí hậu. Hệ lụy của nó vô cùng nguy hiểm, do nạn phá hủy môi trường sống xung quanh chúng ta, làm đảo lộn cuộc sống muôn loài ở khắp nơi trên trái đất, làm tiêu tan những thành quả mà con người đã dày công xây dựng trên các mặt vật chất và tinh thần. Lũ lụt, sóng thần, hạn hán, động đất, dịch bệnh hiểm nghèo đã cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên khắp hành tinh vì hậu quả của hành động phá hủy môi trường và tốc độ gia tăng của biến đổi khí hậu.
Trong khi Nhà nước đang hoàn thiện các thể chế pháp luật về bảo vệ môi trường, việc phát huy các giá trị đạo đức tôn giáo đã góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh tổng hợp trong công tác bảo vệ môi trường. Thông qua các hoạt động rao giảng giáo lý, các khóa tu, lớp bồi dưỡng, các tổ chức tôn giáo đã tuyên truyền, giáo dục tín đồ nêu cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường. Từ giáo lý, Phật giáo đã thực hành trong thực tiễn đời sống bằng các hoạt động thiết thực như: Ban Trị sự GHPGVN tỉnh đã chỉ đạo đến Tăng Ni, phật tử tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, không sử dụng thuốc hóa học trong trồng trọt, không sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, trồng cây tạo rừng; tiết kiệm dùng nước, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ sự đa dạng sinh học nhằm giữ gìn sự cân bằng của hệ môi trường sinh thái. Thực hiện phân loại rác thải ở từng hộ gia đình, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng, không xả rác thải bừa bãi ra môi trường, sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường trong sinh hoạt hàng ngày.
Nhằm phát huy truyền thống văn hóa dân tộc trong các dịp lễ, Tết, Ban Trị sự GHPGVN tỉnh đã có công văn đề nghị chư tôn đức Tăng, Ni hướng dẫn đồng bào phật tử và bà con loại bỏ mê tín dị đoan, đốt vàng mã tại các cơ sở thờ tự Phật giáo, không xả rác nơi công cộng cũng như các hình thức khác trái với thuần phong mỹ tục, văn hóa dân tộc và văn hóa Phật giáo Việt Nam. Đồng thời, GHPGVN cũng kêu gọi thay đổi thói quen sử dụng túi ni lông bằng túi giấy, túi vải sử dụng nhiều lần hoặc túi ni lông tự phân hủy; thay thế các sản phẩm nhựa khó phân hủy, sử dụng một lần như: ống hút, chai nước suối, hộp cơm, bát, đĩa, cốc, thìa… bằng việc sử dụng cốc thủy tinh, cốc sứ, hoặc bình thủy tinh khi hội họp, tiếp khách. Đặc biệt, GHPGVN tỉnh đề nghị GHPGVN các huyện, thị xã, thành phố không sử dụng chất liệu nhựa trong các lễ hội “hoa đăng”, tránh gây ô nhiễm, hủy hoại môi trường nước.
Trong những năm qua, Tăng Ni, Phật tử thành viên GHPGVN luôn tích cực hưởng ứng các phong trào bảo vệ an ninh trật tự, bài trừ các tệ nạn xã hội, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới - lễ tang tại các cộng đồng dân cư do Ủy ban MTTQ các cấp phát động. Vận động Tăng Ni, Phật tử tích cực sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, hạn chế tối đa việc sử dụng phương tiện cá nhân, nhằm góp phần làm giảm thiểu tai nạn giao thông, giảm thiểu ô nhiễm môi trường tự nhiên. Đối với môi trường xã hội, tăng, ni trì các tự viện tích cực lao động sản xuất, vận động cứu trợ thiên tai, trùng tu xây dựng chùa chiền, thành lập các đạo tràng nhằm hướng dẫn Phật tử tu tập, giáo dục giữ gìn hạnh phúc gia đình, bảo vệ nền tảng đạo đức xã hội. Đồng thời, tổ chức các khóa tu định kỳ cho tầng lớp thanh - thiếu niên con em các gia đình phật tử, nhằm giáo dục cho giới trẻ biết tôn trọng giữ gìn đạo đức truyền thống, thực hành nếp sống lành mạnh. Giảng dạy kỹ năng sống, ý thức bảo vệ môi trường, biết yêu thương, san sẻ trách nhiệm với cộng đồng xã hội.
Từ những hoạt động trên cho thấy Phật giáo đã có những đóng góp quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường. Những đóng góp về vật chất lẫn tinh thần cho công tác bảo vệ môi trường trên nền tảng giáo lý, giá trị đạo đức đến hoạt động thực tiễn. Đây là những giá trị tích cực của tôn giáo đã được Đảng, Nhà nước nhìn nhận, đánh giá cao và động viên, khuyến khích. Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, bên cạnh những thuận lợi, thời cơ, đất nước ta còn còn đối mặt với nhiều thử thách, nguy cơ. Trong đó ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu là một trong những thách thức cản trở quá trình phát triển đất nước. Để vượt qua thách thức, đòi hỏi phải có sự chung sức, đồng lòng của toàn xã hội. Nhằm phát huy hơn nữa vai trò của các tôn giáo trong công tác bảo vệ môi trường cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:
Một là, Nhà nước sớm hoàn thiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó có các chính sách hỗ trợ, động viên, khen thưởng kịp thời các hành động, việc làm tiêu biểu trong công tác bảo vệ môi trường.
Hai là, các cấp, các ngành tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền thường xuyên nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng, ý nghĩa của bảo vệ môi trường, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong đó có tín đồ các tôn giáo đối với công tác bảo vệ môi trường.
Ba là, Nhà nước hỗ trợ cho các tổ chức tôn giáo về công tác truyền thông, phát huy vai trò các tôn giáo tham gia có hiệu quả hơn nữa cùng với các cấp, các ngành trong công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.
Bốn là, Mặt trận Tổ quốc và các ngành liên quan tiến hành sơ, tổng kết các chương trình phối hợp với các tổ chức tôn giáo trong công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu để có cơ sở đánh giá kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nhân rộng các mô hình tiêu biểu.
Năm là,các tổ chức tôn giáo cần duy trì thường xuyên hoạt động bảo vệ môi trường, không chỉ trong các dịp lễ, các sự kiện mà cần lồng ghép vào việc thực hiện các phong trào thi đua yêu nước ở địa phương; xây dựng các mô hình phù hợp với từng tôn giáo và từng địa bàn dân cư.
Nguồn tin: Trần Tuấn - Ban Tôn giáo - Sở Nội vụ
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập12
- Hôm nay1,729
- Tháng hiện tại70,098
- Tổng lượt truy cập1,992,246
Liên kết
