Trầm cảm có mấy giai đoạn phát triển? Các mức độ trầm cảm

Khi nói về trầm cảm, nhiều người thắc mắc trầm cảm có mấy giai đoạn phát triển và làm sao để nhận diện chúng. Trầm cảm không phải là một trạng thái cố định, mà là một quá trình biến đổi với nhiều mức độ khác nhau. Nhận thức đúng đắn về các giai đoạn phát triển của trầm cảm là bước đầu quan trọng trong việc tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả và hỗ trợ người bệnh một cách tối ưu.

Trầm cảm có mấy giai đoạn phát triển?

Trầm cảm là một rối loạn tâm thần phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 20 - 25% dân số toàn cầu mà không phân biệt độ tuổi hay giới tính. Nó không chỉ ảnh hưởng đến cảm xúc mà còn gây ra các triệu chứng thể chất như rối loạn giấc ngủ, giảm sự tập trung và có cảm giác tội lỗi. Căn bệnh này thường tiến triển qua nhiều giai đoạn và có thể ảnh hưởng sâu rộng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh như sau:

Trầm cảm thường có nhiều giai đoạn phát triển khó lường

1. Trầm cảm nhẹ (cấp độ 1)

Trầm cảm nhẹ là giai đoạn đầu của bệnh trầm cảm, khi người bệnh cảm thấy buồn bã và thiếu năng lượng, nhưng vẫn có thể duy trì các hoạt động cơ bản hàng ngày. Ở giai đoạn trầm cảm nhẹ, các triệu chứng có thể chưa rõ ràng nhưng đủ để làm bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi và thiếu sức sống.

Các dấu hiệu tâm lý và thể chất thường không được chú ý, dẫn đến nhiều người không nhận ra mình đang bị trầm cảm. Nhận biết sớm các triệu chứng sau đây có thể đem đến biện pháp can thiệp và hỗ trợ kịp thời:

Người bệnh trầm cảm nhẹ thường tránh giao tiếp và các cuộc hẹn

Thấy bản thân tự ti, có cảm giác tội lỗi và tuyệt vọng kéo dài
Mất hứng thú với các hoạt động hàng ngày
Thiếu động lực, không muốn làm gì
Tránh gặp gỡ và giao tiếp với người khác
Rối loạn giấc ngủ (mất ngủ hoặc ngược lại buồn ngủ ban ngày)
Thay đổi cân nặng do thay đổi cảm giác thèm ăn
Đau nhức khắp cơ thể, khó thở, hồi hộp
Có cảm giác khó chịu, dễ cáu gắt
Khó tập trung vấn đề, hay quên

2. Trầm cảm vừa (cấp độ 2)

Trầm cảm vừa là giai đoạn bệnh nặng hơn so với trầm cảm nhẹ, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi và thiếu động lực thực hiện mọi thứ. Các triệu chứng ở giai đoạn này không chỉ xuất hiện với tần suất nhiều hơn mà còn trở nên rõ ràng và dễ nhận biết. Nó vừa có thể gây ra nhiều thách thức trong công việc, cuộc sống, đồng thời làm suy giảm khả năng chăm sóc bản thân và gia đình. Các dấu hiệu nhận biết của trầm cảm vừa bao gồm:

Giảm khả năng làm việc và thực hiện các hoạt động hàng ngày
Thấy mình tự ti và cảm giác bản thân không có giá trị
Dễ trở nên nhạy cảm và dễ bị tổn thương
Lo lắng thái quá, vô lý
Dễ cáu gắt, giận dữ không rõ lý do
Mất hứng thú và động lực để hoạt động
Khó tập trung để ghi nhớ mọi thứ và hay quên
Thay đổi trọng lượng do ăn uống không điều độ, thay đổi cảm giác thèm ăn
Tránh giao tiếp xã hội, kể cả với người thân

Trầm cảm vừa có các triệu chứng xuất hiện rõ rệt hơn

3. Trầm cảm nặng không loạn thần (cấp độ 3)

Trầm cảm nặng không loạn thần là giai đoạn nghiêm trọng của bệnh trầm cảm, với các triệu chứng rõ rệt và kéo dài ít nhất 14 ngày. Các triệu chứng xuất hiện với tần suất và mức độ nặng hơn, khiến người bệnh khó hoàn thành các hoạt động bình thường và tự chăm sóc bản thân. Những dấu hiệu sau đây không chỉ gây nguy cơ cho sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân mà còn dễ dàng nhận ra bởi những người xung quanh:

Luôn mang tâm trạng buồn bã, u sầu kéo dài
Mất tự tin vào bản thân và cảm giác mình thật vô dụng
Tinh thần trở nên trì trệ, lười vận động, chậm chạp
Dễ bị kích động, cáu gắt
Có hành vi tự làm tổn thương chính mình
Suy nghĩ thường xuyên hơn về cái chết
Rối loạn giấc ngủ và thay đổi khẩu vị
Khó đưa ra quyết định và giảm khả năng tập trung

4. Trầm cảm nặng có kèm theo loạn thần (cấp độ 4)

Trầm cảm nặng kèm theo loạn thần là giai đoạn nghiêm trọng nhất của bệnh trầm cảm, với tỷ lệ khoảng 20% bệnh nhân trầm cảm nặng gặp phải. Tình trạng này bao gồm các triệu chứng trầm cảm nặng kèm theo hoang tưởng và ảo giác, gây hậu quả nghiêm trọng như tự làm tổn thương bản thân và tự sát. Chúng không chỉ ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý và hành vi của người bệnh mà còn đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời.

Loạn thần khiến cho triệu chứng trầm cảm nặng thêm

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu sau đây là cực kỳ quan trọng để có thể điều trị hiệu quả và giảm thiểu nguy cơ trầm cảm nặng kèm theo loạn thần:

Hoang tưởng về những thảm họa, tai nạn, sự cố sắp xảy ra
Nghe thấy âm thanh hoặc tiếng nói không có thật
Luôn có cảm giác buồn bã, chán nản kéo dài
Có các hành vi tự làm tổn thương bản thân
Mất liên hệ với thực tế và trốn tránh thực tại và tránh xa mọi người
Trốn tránh các hoạt động xã hội
Tin tưởng vào những điều phi thực tế như hoang tưởng tín ngưỡng
Bản thân luôn có cảm giác tội lỗi và vô dụng

Cách vượt qua các mức độ trầm cảm bạn nên biết

Mỗi giai đoạn trầm cảm đều có những dấu hiệu và triệu chứng riêng, đòi hỏi các phương pháp điều trị và hỗ trợ khác nhau, cụ thể như sau:

1. Trị liệu tâm lý

Giải quyết trầm cảm không phải là một cuộc hành trình đơn giản, nhưng các chuyên gia tâm lý vẫn luôn sẵn sàng đồng hành cùng người bệnh trên từng bước đường. Chuyên gia sẽ giúp cá nhân điều chỉnh cảm xúc và hành vi của mình, từ đó nâng cao kỹ năng sống cần thiết nhằm hòa nhập với cộng đồng tích cực ơn.

Các phương pháp trị liệu tâm lý như nhận thức - hành vi (CBT) và liệu pháp tương tác cá nhân (IPT) giúp bệnh nhân hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của trầm cảm và giải quyết chúng một cách hiệu quả. Những liệu pháp này không chỉ hỗ trợ người bệnh khơi dậy và phát triển khả năng của bản thân mà còn giúp tháo gỡ từng vấn đề để giảm nguy cơ tái phát rối loạn.

Trung tâm NHC Việt Nam sẵn sàng giúp khách hàng nhận diện các rối loạn tâm lý phức tạp

Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam nổi bật với khả năng phân tích và hỗ trợ trị liệu các mức độ trầm cảm khác nhau. Tại đây, khách hàng được hướng dẫn kỹ lưỡng để nhận diện chính xác các giai đoạn của vấn đề tâm lý này và áp dụng các biện pháp khắc phục phù hợp.

Tại Trung tâm NHC Việt Nam, mục tiêu chính là giúp khách hàng hiểu rõ những vấn đề bản thân đang gặp phải. Thông qua nhận diện và chấp nhận những nỗi sợ hãi đang tồn tại, khách hàng có thể nhận ra rằng nhiều nỗi lo của mình hiện có là không cần thiết và từ đó có thể dần kiểm soát được những tư duy, niềm tin tiêu cực của bản thân. Trung tâm giúp khách hàng dễ dàng tìm ra nguồn gốc thực sự của cảm xúc tiêu cực để tạo ra giải pháp hiệu quả.

Hơn hết, Trung tâm luôn chú trọng giúp cho khách hàng làm chủ được chính mình và chăm sóc bản thân một cách tích cực. Với việc áp dụng các phương pháp trị liệu tâm lý, khách hàng sẽ dần hình thành thói quen sống lành mạnh và hướng đến một đời sống vui vẻ, lạc quan hơn. Điều này không chỉ giúp giảm triệu chứng trầm cảm mà còn giúp nâng cao chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Một điểm nổi bật tại Trung tâm là các chuyên gia luôn tập trung hỗ trợ khách hàng áp dụng phương pháp trị liệu tâm lý mà không cần sử dụng thuốc. Trung tâm cam kết hỗ trợ khách hàng qua các liệu pháp tự nhiên và hiệu quả để phát triển những kỹ năng cần thiết nhằm tự quản lý cảm xúc và cải thiện sức khỏe tâm lý mà không phụ thuộc vào bất kì phương pháp gây khó chịu nào khác.

Trung tâm đặc biệt chú trọng việc giúp khách hàng kết nối tốt hơn với gia đình và xã hội. Việc tăng cường kết nối này không chỉ hỗ trợ quá trình trị liệu mà còn giúp khách hàng cảm nhận sự ủng hộ và chia sẻ từ những người xung quanh, qua đó làm tăng thêm sức mạnh tinh thần và tạo động lực vượt qua trầm cảm.

Tiến bộ cải thiện tâm trí của khách hàng là minh chứng cho nỗ lực của NHC Việt Nam

Để đảm bảo sự tiến bộ nhanh chóng và hiệu quả trong quá trình hỗ trợ trị liệu, Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam đồng hành cùng khách hàng 24/7 với sự linh hoạt về phương pháp và thời gian. Sự hỗ trợ liên tục này giúp khách hàng cảm thấy được an tâm và được chăm sóc đầy đủ nhằm nhanh chóng cải thiện tình trạng và hướng đến một cuộc sống khỏe mạnh hơn.

TRUNG TÂM TÂM LÝ TRỊ LIỆU NHC VIỆT NAM:

Cơ sở 1: Số 11 ngõ 83 Trần Duy Hưng, Trung Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội (Xem bản đồ)
Cơ sở 2: Số 37 Thâm Tâm, Yên Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội (Xem bản đồ)
Cơ sở 3: Số 18 Phan Chu Trinh, Phường 13, quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh (Xem bản đồ)
Cơ sở 4: Số 107 Hoàng Hoa Thám, Phường 6, quận Bình Thạnh, TP.Hồ Chí Minh (Xem bản đồ)
Hotline: 096 589 8008
Website: tamlytrilieunhc.com
Fanpage: fb.com/tamlytrilieunhc

2. Thuốc điều trị chung

Việc lựa chọn loại thuốc chống trầm cảm phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố mà trong đó có triệu chứng cụ thể của người bệnh và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Bác sĩ cần cân nhắc khả năng đáp ứng thuốc của từng cá nhân cũng như nguy cơ xảy ra tác dụng phụ. Đồng thời, sự hiện diện của các bệnh lý kèm theo cũng ảnh hưởng đến quyết định điều trị.

Vì vậy, mỗi trường hợp trầm cảm cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo hiệu quả chữa trị tốt nhất.

Thuốc chống trầm cảm thế hệ cũ:

Nhóm thuốc ức chế MAOI: Được sử dụng từ những năm 1950 để ngăn chặn sự phân hủy của norepinephrine, dopamine và serotonin. Các loại thuốc như phenelzine (Nardil), tranylcypromine (Parnate), isocarboxazid và selegiline (Emsam) thuộc nhóm này nhưng lại ít được sử dụng do có nhiều tác dụng phụ và tương tác thuốc phức tạp.
Thuốc chống trầm cảm 3 vòng: Được sử dụng từ năm 1960, nhóm thuốc này vẫn được áp dụng khi các loại thuốc mới không hiệu quả. Các loại thuốc như nortriptyline, protriptyline, doxepin, amitriptyline, amoxapin và imipramine (Tofranil) giúp cân bằng tâm lý và cải thiện triệu chứng trầm cảm. Tuy nhiên, chúng có thể gây tác dụng phụ như rối loạn nhịp tim, táo bón, co giật và khô miệng.
Thuốc đối kháng thụ thể 5 - HT2: Nhóm thuốc này gồm nefazodone và trazodone (Oleptro), xuất hiện vào khoảng năm 1990. Chúng giúp cân bằng hóa chất trong não nhưng cần kê đơn từ bác sĩ vì có thể gây chóng mặt, buồn ngủ và khô miệng.

Các giai đoạn của trầm cảm có thể áp dụng điều trị bằng thuốc để hồi phục sức khỏe

Thuốc chống trầm cảm thế hệ mới:

Chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI): Đây là nhóm thuốc chống trầm cảm thế hệ mới, giúp cân bằng serotonin trong não an toàn với escitalopram, fluvoxamine, paroxetine, sertraline, citalopram và fluoxetine (Prozac, Sarafem). Tuy nhiên nó có thể gây hồi hộp, khó ngủ và giảm ham muốn tình dục.
Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRI): SNRI hỗ trợ làm thuyên giảm triệu chứng trầm cảm và đau đớn. Các loại thuốc như duloxetine, desvenlafaxine, venlafaxine (Effexor XR) và levomilnacipran (Fetzima) giúp cân bằng serotonin và norepinephrine trong não để cải thiện tâm trạng cùng giấc ngủ. Nhưng có tác dụng phụ là gây buồn ngủ, khô miệng và táo bón.

3. Biện pháp đối phó tại nhà

Để quản lý trầm cảm hiệu quả, người bệnh có thể áp dụng một loạt các biện pháp tại nhà, từ các phương pháp hiện đại đến những phương pháp truyền thống đã được chứng minh qua thời gian sau đây:

Thực đơn dinh dưỡng lành mạnh giúp bệnh nhân cải thiện triệu chứng xấu của trầm cảm

Hãy chú trọng đến chế độ ăn nhiều trái cây, rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt, đồng thời hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và đồ ngọt
Tập thể dục đều đặn, ngay cả việc đi bộ nhanh hay tập yoga
Ngủ đủ giấc, cố gắng duy trì lịch trình ngủ đều đặn và tạo không gian yên tĩnh, thoải mái để ngủ
Quản lý căng thẳng bằng cách thực hành thiền, các kỹ thuật hít thở sâu
Nói chuyện với người thân, chia sẻ cảm xúc với những người mà mình tin tưởng để không cảm thấy cô đơn trên hành trình chữa lành tâm trí
Tham gia kết nối với nhóm người có cùng trải nghiệm, qua đó mang lại sự đồng cảm và nhận được sự hỗ trợ cần thiết
Nếu cảm thấy cần thiết, hãy liên hệ với bác sĩ tâm lý hay chuyên gia tâm lý để được tư vấn thêm về tình trạng bệnh
Sử dụng phương pháp châm cứu để điều chỉnh cơ thể nhằm giảm bớt căng thẳng
Thực hiện xoa bóp cơ thể để thư giãn và giảm cảm giác căng thẳng
Sử dụng các loại thảo dược như hoa lạc tiên, tâm sen theo chỉ dẫn của thầy thuốc y học cổ truyền
Dành thời gian để thiền giúp tập trung tâm trí và giảm lo âu.
Tập luyện kết hợp các tư thế yoga với thiền và hơi thở để cải thiện sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần.
Thưởng thức âm nhạc nhẹ nhàng để tạo ra không gian thư giãn cho tâm trạng

Việc nắm rõ trầm cảm có mấy giai đoạn phát triển giúp cá nhân có cái nhìn toàn diện hơn về bệnh lý này. Đồng thời những hiểu biết đó còn giúp người bệnh nhận diện sớm các dấu hiệu và tạo điều kiện thuận lợi để áp dụng các biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả.

Trầm cảm có mấy giai đoạn phát triển? Các mức độ trầm cảm